Back to school: wat heeft de zomer jou gebracht?

En hoe bevalt het je om weer in je klas te werken en samen met de kinderen te zijn? Ben je helemaal in je element of heb je vooral last van alles wat er moet deze eerste weken? Ik hoor het overal om me heen en ervaar het zelf ook. We zijn weer in de rijdende trein gestapt van het gezin organiseren, het werk opstarten, tijd voor jezelf en je hobby’s maken oh ja en dan had je ook nog je partner, je vriendinnen, je ouders voor wie je zorgt en je bent net begonnen met een nieuwe studie, of een superleuk project dat moet opgestart.

De valkuil is dat we direct vol gas geven en onze vakantie totaal zijn vergeten. Ons eigenlijk al niet meer voor kunnen stellen dat we geen idee hadden wat de dag ging brengen en hoe we het ooit voor elkaar hebben gekregen om drie boeken uit te lezen in de vakantie.
Als dat inderdaad zo is bij jou wat heeft de zomervakantie je dan eigenlijk gebracht?

Jouw opbrengsten van de zomervakantie

Kijk, vakantie is allereerst natuurlijk bedoeld om lekker uit te rusten en alle tijd te nemen voor de dingen die je graag wil doen. Voor de een is dat eindeloos niks doen of juist lekker klussen. Sommigen kiezen voor dagjes uit en weer een ander gaat kamperen of rondtrekken. Lekker doen waar jij of jullie je goed bij voelen.

Tegelijk biedt de lange zomervakantie je ook de mogelijkheid om tot bezinning te komen en eens goed te reflecteren op de dingen waar jij tegenaan bent gelopen afgelopen schooljaar. Hoe je bijvoorbeeld toch weer minder balans hebt ervaren of dat je er nu echt aan toe bent om die studie op te gaan pakken die je al zo lang wil gaan doen.

Automatismen

De vakantie is juist ook de uitgelezen periode om je te bezinnen en te reflecteren. Als je midden in je volle dagprogramma zit ben je vooral bezig met doen-doen. Met alles voor elkaar krijgen. Als de werkdruk daarbij fiks op je drukt ga je niet zo snel achteroverleunen. Dus zijn er weinig tot geen reflectiemomenten. Dan kun je je ’s avonds op de bank voornemen om de komende week echt rustiger aan te doen. Maar de volgende dagen vind je jezelf gewoon weer je boterhammen in een halve minuut in je mond aan het proppen en gehaast naar het kopieerapparaat rennen.

Wil je je echter graag ontwikkelen, bepaalde patronen of gedrag van jezelf veranderen dan is reflectie een belangrijk begin. Anders blijf je op de automatische piloot doorgaan. Dan ga je nu aan het begin van het nieuwe schooljaar precies daar verder waar je in juli gebleven was. Alleen ben je een tikje uitgeruster door de zomervakantie. Dan heb je je voorgenomen om vaker nee te zeggen maar hoor je jezelf weer vrolijk ja zeggen op vragen waar je eigenlijk een nee voelt.

In de vakantie heb je tijd om wat diepgaander bezig te zijn met terugblikken en je ook af te vragen hóe je je gewoontepatronen kunt doorbreken. Deze actieve reflectie leidt van onbewust onbekwaam tot bewust onbekwaam. En die bewustwording is het begin van de keuze maken voor nieuwe gewoonten. Voor stoppen met elke avond werken, voor vaker nee zeggen.

Rust

In de vakantie rust je vaak lekker uit. Je hoofd hoeft geen overuren te draaien en er kunnen zomaar spontaan inzichten bij je op komen waar in je drukke werkweken geen ruimte voor is. Drukte en haasten brengen je meer in je hoofd, door rust komt er meer ontspanning en voel je je lijf beter. Rust brengt je dus dichter bij jezelf.

In de rust ga je bijvoorbeeld voelen dat je nek na 4 weken vakantie nog steeds wat strak aanvoelt. Of dat het wel erg lang duurt voordat je echt tot rust bent gekomen. Die gewaarwordingen zetten je aan tot nadenken, tot reflectie. Je gaat terugkijken en je vraagt je af waardoor het toch komt

Som is het direct klip en klaar: je hebt een zwaar jaar gehad omdat je een pittige klas had, omdat je veel van een zieke collega hebt opgevangen, omdat je meer hebt gewerkt dan jou past. En soms is het ook niet direct helder, dan kun je er niet de vinger op leggen waar het hem precies in zit. Opmerken dat het zo is dat je minder bent hersteld deze zomer is dan een mooi begin.

Andere omgeving

De zomer is ook een uitgelezen moment voor reflectie omdat je helemaal uit je werk bent gestapt. Je staat buiten de situatie en daardoor krijg je letterlijk en figuurlijk een andere blik op de situatie. Je overziet het geheel in plaats van dat je alleen de losse stukjes kunt zien waar je middenin zit. Je doet een stapje terug en je ziet jezelf in jouw valkuil schieten terwijl er ook nog andere opties zijn. Die opties zie je niet als je er middenin zit.

Je ziet dus van een afstandje meer keuzemogelijkheden. En je kunt ook tot geheel andere ideeën komen. Omdat je in een andere omgeving bent wordt je brein geprikkeld. Je slaat minder de gebaande denkpaden in en komt tot ideeën waar je in je dagelijks leven nooit op zou komen.

Creëer je reflectiemoment

De zomer is dus een perfecte tijd om je te bezinnen en vaak ontstaat dat vanzelf. Is het er niet van gekomen en merk je dat je daar wel behoefte aan hebt? Kijk dan eens hoe je een moment kunt creëren dat aan deze voorwaarden voldoet:

Voor reflectie heb je wat tijd nodig.
Het is fijn als je in de ruststand staat en niet direct weg moet of met een overvol hoofd zit.
En een andere omgeving of in elk geval uit de situatie zijn helpt je om met een open en frisse blik terug te kunnen kijken.

Reflecteren is geen piekeren

Als je zelf aan de slag gaat met terugblikken omdat je echt stappen wil zetten naar meer balans voor jezelf of minder onrust wil, let dan op dat je reflecteren niet verwart met piekeren!

Bij piekeren leer je in feite niks, je zet jezelf alleen maar vaster. Je maalt maar door en je hoofd herhaalt en herhaalt, maakt er nog ergere scenario’s van en kijkt met een sombere blik naar de toekomst.

Door te reflecteren kom je in beweging. En beweging leidt leren, tot ontwikkeling, tot groei. Tuurlijk sta je soms even stil, val je terug of is er een fase van verwarring. Dat is echter allemaal onderdeel van de beweging, van het leerproces.

Piekeren zet je helemaal vast. Maakt je bang of bezorgd om stappen te zetten.

Mild zijn naar jezelf

Blijf ook niet hangen in had ik maar zo … of als ik het toch eens op die manier had aangepakt. Heb je ook niks aan. Helpt je niet verder. Je blijft er alleen maar mee in het verleden hangen en je bezorgt jezelf schuld- of schaamtegevoelens waardoor je geen stap meer vooruitzet.

Dus blijf in het hier en nu en kijk mild naar jezelf. Zeg bijvoorbeeld: als ik het beter had gekund op dat moment had ik dat gedaan. Ik had het niet in me, ik had het niet tot mijn beschikking op dat moment.

En nu kun je misschien zien dat je toen zo in jouw werkstress, of in je piekerende of overvolle hoofd zat dat je op een manier hebt gereageerd waar je als het ware ‘ingetrapt’ bent. En als je er meer ‘bij aanwezig’ was geweest was het waarschijnlijk beter gelukt om er niet in te trappen.

Discipline

Als je zo mild met jezelf kunt omgaan ontstaat er weer ruimte om te leren van je ‘fouten’, ruimte om weer verder te gaan en te onderzoeken hoe je de volgende keer anders zou kunnen reageren. En hier kun je dan wel strenger voor jezelf zijn. Hier komt de discipline om de hoek kijken die nodig is om verandering, om leren tot stand te brengen. Net zoals je je leerlingen alsmaar laat oefenen en oefenen om hen elke keer een klein stapje verder te helpen. Zo zet je jezelf ook elke dag in om te oefenen om dat wat je zo graag wil leren voor elkaar te krijgen. Je zet je in, je oefent, je stapt weer in je valkuil, je bent mild voor jezelf en je oefent verder. Zoals je dat ook je leerlingen leert: fouten maken mag! En fouten zijn juist handig want daarvan kun je leren, daardoor kom je verder.

Het beste geven voor en van jezelf

Wil je graag nog wat meer terugkijken op het afgelopen schooljaar om van je ‘fouten’ te leren en het beste voor jezelf en van jezelf te kunnen geven?

Dan heb ik hier een aantal vragen voor je die je hierbij kunnen helpen. Neem er even de tijd voor en zie het als een oefening. Loop de vragen rustig door, stop hier en daar even, schrijf wat op, leun nog eens achterover.

Waarvan werd ik heel erg blij afgelopen schooljaar? En dan eigenlijk nog meer: waar sprankelde JIJ!?
Je kunt bijvoorbeeld zeggen toen die leerling dat zei of deed. Maar ik bedoel meer waar was jij helemaal in jouw element, waar stroomde jij helemaal? Dat je dat op dat moment voelde of daarna of nu je eraan terugdenkt.
Brainstorm gewoon eens. Pak een vel en schrijf alles op wat er in je opkomt. Als er niks meer komt leun je even achterover en sluit je je ogen. Hoe voel je je nu je aan al die momenten denkt? Heerlijk toch? Wil je hier meer van dit schooljaar? Natuurlijk! Kijk dan eens naar alles wat je hebt opgeschreven en omcirkel of om-hart <3 de 3 mooiste.
Schrijf dan eens voor jezelf op hoe jij hier meer van kunt creëren dit schooljaar. Wat je zelf kunt doen of wat je nodig hebt om nog meer te sprankelen in je werk. Zodat jij een nog gelukkiger leerkracht bent. Zodat jij voor jouw leerlingen en voor jouw school nog meer van betekenis bent. Want daar waar jij sprankelt daar presteer jij optimaal, daar ben jij jouw beste zelf. En daar ben je het meeste van betekenis.
Kijk dan ook eens naar wat jij echt niet meer wil. Waar loop jij qua energie echt op leeg? En dan bedoel ik ook weer wat jezelf betreft. Je kunt zeggen ik wil echt niet meer een overvolle klas. Maar als je nu een klas met 33 kinderen hebt dan kun je daar op dit moment weinig meer aan veranderen dus daar moet je het gewoon mee doen.
Je kunt in de weerstand blijven en elke dag tegen jezelf herhalen dat je dit niet wilt. Nou dan kan ik je garanderen dat je negatief en chagrijnig rondloopt, dat je weinig werkplezier zult hebben en dat je binnen de kortste keren uitgeput bent. Dus ik zou dan in zo’n geval zeggen: ok ik vind dat superheftig een klas van 33 kinderen en hoe ga ik dat volhouden op een leuke manier? Wat heb ik nodig? Welk gesprek ga ik hierover voeren met mijn leidinggevende, met mijn duo partner of met mijn collega’s
Dus wat wil jij echt niet meer? 4 avonden per week werk mee naar huis nemen? Elke dag te laat naar huis gaan? Elke ochtend in de file staan? In de pauze met collega’s roddelen en negatief praten over anderen of een vervelende situatie? In de pauze door blijven werken? Veel te veel uren stoppen in de voorbereiding van de lessen? Katten op de kinderen in de klas, je eigen kinderen, je partner? Die sluimerende conflictsituatie met die collega?
En ook hier weer, neem een vel papier schrijf op wat er in je opkomt. Leun achterover sluit je ogen en ga bij jezelf na hoe jij je nu voelt. En vraag je eens af waar heb je het meeste last van? Of welke zou je het eenvoudigst kunnen omvormen naar positiviteit? Kies er een. Maak zelf de keuze om je gedrag te veranderen. Jij hebt er last van dus het is ook aan jou om er wat aan te doen.

Ik ben heel benieuwd wat het je brengt, welke keuzes jij maakt om dit schooljaar het beste voor en van jezelf te geven. Laat je het me weten? Laat onder dit artikel een reactie achter of mail me op: info@marijkewillems.nl

Meer bezinning?

Heb je de smaak te pakken en wil je je graag nog wat meer bezinnen?
Of lukt het je gewoonweg niet om zelf een reflectiemoment te creëren?

Eind september is er weer een stilte ochtend voor iedereen die veel voor anderen zorgt zoals leerkrachten, zorgprofessionals en eenieder die de zorg heeft voor kinderen of ouders.

In deze ochtend neem je de tijd voor jezelf en onderzoeken we samen hoe ieder op zijn of haar eigen wijze een zelfgekozen stapje kan zetten naar meer zelfzorg, naar meer nee zeggen, naar meer rustmomenten nemen.