De adem: jouw beste vriend bij drukte en onrust in je klas
‘Adem is leven’ was een bekend credo in mijn adem- en mindfulnessopleidingen. En dat is natuurlijk ook echt zo. Zonder adem, zonder zuurstof kun je niet leven. Inmiddels roep ik dat zelf ook omdat ik heb ervaren hoeveel het uitmaakt hóe ik adem voor mijn gevoel van rust en focus.
Hóe je ademhaalt bepaalt jouw kwaliteit van leven. Je gevoel van onrust, spanning of stress kun je positief beïnvloeden met je ademhaling. Dat is ook nog eens heel gemakkelijk want je adem is er altijd. Die kun je niet thuis laten liggen of kwijtraken.
Ideaal instrument
Mede daarom is de adem een ideaal instrument om voor jezelf in je werk te gebruiken als met de kinderen in je klas. Er zijn legio tussenmomentjes in de week waarop je korte gemakkelijk aan te leren ademoefeningen kunt toepassen. Zo maak je je deze oefeningen eigen en kun je snel ontspanning en rust in de klas creëren. Bij jezelf en bij je klas!
Observeer jouw eigen ademhaling
Kijk eens naar jouw eigen ademhaling zonder te oordelen en zonder er iets aan te willen veranderen. Hoe adem jij nu op dit moment?
Adem je snel dan ben je wellicht zojuist actief geweest of er is iets ‘spannends’ gebeurt. Als dat niet het geval is dan heb je stress in je lijf of zit je momenteel vooral in je hoofd.
Ga eens bij jezelf na.
Het kan ook zijn dat je geen verschil merkt en dat je altijd zo ademt. Wellicht is er altijd een soort spanning, gevoel van opgejaagdheid in jou.
Of adem je langzaam of heel diep. Heel diep is niet per se goed. Daarmee kun je ook teveel lucht door je longen jagen waardoor je lijf in een voortdurende soort van paraatheid komt te staan.
Een rustige niet té diepe ademhaling is het mooiste.
Dit zorgt voor balans tussen je lichaam, je gevoelens en je gedachten. Er ontstaat meer stevigheid, rust en veerkracht. En dat is iets wat jij temidden van jouw drukke dag waarin elk moment je weer verassingen en onverwachte situaties biedt, wel kunt gebruiken.
Je eigen ademhalingspatroon leren kennen en leren beïnvloeden helpt je bijvoorbeeld om jouw gevoel van spanning en stress te verminderen. Daarmee verbeter je je gezondheid en je gevoel van welbevinden.
Spanning in je lijf
Als jij jouw eigen ademhaling kent en je ademt meestal redelijk rustig en ontspannen dan merk je ook sneller op wanneer er iets verandert aan je ademhaling.
Je ademhaling is namelijk het perfecte instrument om waar te nemen hoe het met je is. Als je gespannen bent, bang of boos dan adem je hoog of je adem stokt zelfs. We zeggen ook wel dat iets je de adem kan benemen. De adem reageert dus direct op spanningen. En als je lichaam verkrampt is dan blokkeert je adem vaak ook.
Door deze verandering op te merken kun je beter voor jezelf zorgen in een situatie. En je kunt je ademhaling positief beïnvloeden door actief je ademhaling te vertragen.
Om te ontspannen kun je twee ingangen nemen
- Ofwel je probeert bewust je adem wat te vertragen zodat je dieper in- en uitademt. Dan volgt ontspanning in je lichaam en kun je dieper in je lichaam rusten.
- Ofwel je ontspant je lichaam met als gevolg dat je adem kan zakken. Als je een tijd ontspannen zit (bijvoorbeeld in zitmeditatie) zakt je adem ook vanzelf. Je laat dan de spanning in je lichaam los zonder je adem te foceren.
Twee opmerkingen hierbij:
- Als je je adem vertraagt ga dan iets langer uitademen dan inademen. Gewoon een beetje, niks forceren.
- Ga vooral niet geforceerd dieper ademhalen want dat geeft een tegengesteld effect. Je gaat dan vaak meer spanning creëren en we gaan iets denken zoals ‘Doe ik het nu wel goed? Is mijn adem wel diep genoeg?’ Dan zitten we weer in ons hoofd en gaat je adem ook niet zakken. Dus daar zit niet de oplossingsrichting.
Kinderen en ademhaling
Kijk eens naar je leerlingen. Kinderen die op een of andere manier niet lekker in hun vel zitten ademen vaak hoog, oppervlakkig of snel. Dit zijn kinderen die vaak druk doen of bij wie je een gevoel van onrust waarneemt. Kinderen ook die moeite hebben met hun concentratie. Deze kinderen ademen vaak (te) snel. Kinderen die snel (en vaak hoger) ademen hebben vaak last van vermoeidheid of hoofdpijn en meer moeite om zich te concentreren.
Door kinderen te helpen hun ademhaling wat te vertragen help je ze meer om tot enige concentratie te komen dan ze vermanend toe te spreken om zich toch vooral even te concentreren.
Ontspannen na inspannen
Je kunt je andersom voorstellen dat als kinderen lang achter elkaar geconcentreerd moeten werken dat door de (in)spanning de adem langzaam maar zeker steeds hoger komt. Na dit soort ingespannen werkblokken raad ik daarom zeer aan om met kinderen even het lijf te rekken en strekken en de adem te vertragen.
Daarna zijn niet alleen hun lijven meer ontspannen. Hun hersenen hebben ook weer een opfrisbeurt gehad en kunnen weer aan het werk.
Voorleven
Zonder al teveel te zoeken naar oorzaken of te willen praten over dingen waar kinderen vaak niet direct over willen praten, kun je kinderen gemakkelijker helpen door het hen voor te doen. Door hen voor te leven wat dieper of langzamer te ademen. Niet geforceerd, maar speels en in kleine stapjes.
Voorbeelden van eenvoudige oefeningen die je zelf en met je klas kunt doen vind je in dit artikel.
Jouw eigen ademhaling leren beïnvloeden?
Heb je vragen over de oefeningen? Of wil je graag je eigen stresspatronen leren doorbreken? Maak dan een afspraak met me voor een gratis gesprek.
Ik help je graag om weer met rust in je hoofd en vol energie en plezier in de klas te zijn.