Boos zijn mag!
Als kinderen mij dit horen zeggen in een training zijn ze eerst verbaasd en daarna opgelucht. Tuurlijk mag je boos zijn. Zorg wel dat je anderen en jezelf geen pijn doet of dingen stuk maakt.
Kinderen horen vaak dat ze niet zo boos moeten doen. Door tegen je kind te zeggen dat het niet boos mag of hoeft te zijn maak je het eigenlijk dubbel zo moeilijk voor je kind. Vaak geven we niet eens expliciet die boodschap mee maar wel door te zeggen: en nou is het klaar! Of doe eens rustig of stop daarmee! Vanuit onze eigen machteloosheid roepen we dat gemakkelijk. Vooral als je zelf als ouder boosheid een lastige emotie vindt om mee om te gaan.
We vergeten echter vaak hoe vervelend kinderen het zelf vinden om boos te zijn. Dat ze zich ervoor schamen of zich schuldig voelen. Wat kun je dan wel doen om je kind te helpen? Allereerst is het belangrijk om te begrijpen wat boosheid is, waarom je kind boos wordt.
Waarom is mijn kind zo boos?
Je kind wordt boos wanneer:
- je niet krijgt wat je wilt;
- je zelf over je grenzen bent gegaan;
- er iemand anders over je grenzen is gegaan;
- je overprikkeld bent en wil dat afreageren;
- je je gekwetst voelt.
En zo zijn er nog een heel aantal redenen te bedenken waarom je boos kunt zijn. Het is een vorm van communicatie van je kind. Onder boosheid zit een verlangen, zit verdriet of pijn.
Boosheid is communicatie
Je kind laat je weten dat er iets niet in orde is. En het heeft even geen andere manier voorhanden om dit te uiten. Je dit te realiseren helpt ook om zelf minder explosief op je kind te reageren. Als je kind een woede-uitbarsting heeft en ook nog eens spullen kapot maakt of anderen slaat of schopt dan is onze eerste neiging vaak om mee te gaan in die boosheid. We draaien mee in de energie en proberen daarmee om weer boven die woede energie van je kind uit te komen. Je laat daarmee eigenlijk zien dat jij ook niet met boosheid om kunt gaan. Terwijl jij als ouder degene bent die jouw kind kan leren en ondersteunen om met zijn boosheid om te gaan.
En kijk eens naar jezelf: als jij heel boos wordt, wat heb jij dan nodig? Juist. Afkoelen, tot rust komen. En wat gebeurt er met je als de ander ook heel boos gaat lopen doen? Inderdaad dan escaleert het vaak. Dus dat gebeurt ook bij jou en je kind als jij boos reageert op de woede van je kind.
Nou die gaat eens even flink straf krijgen!
Ik spraak laatst een ouder die dit heel mooi verwoordde:
Toen mijn zoon van 6 laatst zo boos werd dat hij zijn speelgoed stukmaakte toen hoorde ik mezelf denken: nou die gaat eens even heel flinke straf krijgen van mij!. En toen dacht ik he, hier klopt iets niet. Mijn zoon heeft nu mijn hulp nodig en door hem zo aan te pakken help ik hem juist helemaal niet.
Een heel mooi moment van bewustwording waarin deze moeder bij zichzelf herkende dat zij ook re-ageerde op de situatie door boosheid, dus door zich eigenlijk op dezelfde manier als haar zoon te gedragen.
Accepteer de boosheid
De allereerste belangrijke stap is dus dat jij als ouder de boosheid van je kind accepteert. En de stap die daar nog voor zit is dat jij jouw eigen boosheid erkent. Het accepteren van boosheid betekent niet dat jij je kind zijn of haar zin geeft. Nee het betekent dat jij je kind erkent in de situatie waarin hij of zij zit en dat je ruimte schept voor je kind om te vertellen wat er aan de hand is. Dat je laat weten dat de boodschap overkomt en dat je naar je kind wilt luisteren. Zo kun jij je kind leren om met zijn of haar boosheid om te gaan. En dat er rust nodig is om te praten en te luisteren. Dus dat je kind eerst af moet koelen voordat jullie verder kunnen.
Het kind leert dat er naar zijn verhaal wordt geluisterd of je het er nu wel of niet mee eens bent. Dat is eerst niet belangrijk. Een andere belangrijke les voor je kind is dat de oplossing van boosheid lang niet altijd is dat je krijgt wat jij wilt of dat jij in je gelijk wordt gesteld.
Dus: accepteer dat je kind boos is, dan kan je kind dat ook doen. Geef duidelijk de grenzen aan bij dingen stukmaken of anderen pijn doen en veroordeel niet.
De volgende stap is dat je samen kijkt wat je kind nodig heeft om af te koelen.
Wat heeft je kind nodig om af te koelen?
Begin met te vragen hoe het is in zijn of haar lijf. Wat voelt je kind in zijn of haar lijf? Zo komt er meer kalmte, komt je kind wat uit het hoofd. Bij jongere kinderen kun je vragen wat voor weer het is vanbinnen. Dan kun je er op een indirecte manier over praten. Als er regen is laat het maar regenen, als het stormt laat het maar flink waaien. En dan merk je vanzelf dat de wind gaat liggen en dat de regen miezer wordt. Laat je kind even stilstaan bij alle heftigheid in het lijf, bij deze stormachtige weersomstandigheden. Niet meteen vragen waar je kind precies allemaal boos over is, maar breng het met de aandacht terug naar het lijf en de adem.
En als er nog allerlei boosheid is in het lijf van je kind laat het er dan veilig uitstromen. Kijk samen met je kind wat helpt: springen op de trampoline, in een kussen slaan of knijpen, rondjes rennen, dansen of op een andere manier hevig bewegen.
Soms willen en kunnen kinderen direct hierna praten over wat er aan de hand is, soms willen ze dit later. Bespreek samen wanneer je dat doet en zorg dat je die afspraak ook nakomt samen.
De stappen nog eens op een rijtje:
- Stoppen, ademhalen en in verbinding blijven met jezelf zodat je niet re-ageert maar met een antwoord op de situatie kunt komen. Accepteer ook je eigen boosheid.
- Accepteer dat je kind boos is en zeg dat ook tegen je kind.
- Accepteer niet dat je kind zichzelf of anderen pijn doet of dingen stukmaakt. Maak hier heldere afspraken over.
- Onderzoek samen de binnenwereld van je kind, het lijf of maak een weerbericht.
- Bespreek samen wat je kind nodig heeft om af te koelen, rondjes rennen, dansen, op een kussen slaan.
- Wanneer er weer kalmte en openheid is bij je kind ga dan samen bespreken wat er aan de hand is, waar je kind mee zit.
Een kind dat te heftig reageert in verhouding met de situatie
Sommige kinderen reageren snel heel heftig op situaties. Bijvoorbeeld op opmerkingen van andere kinderen. Hier kun je het met je kind over hebben als het rustig is geworden, dat is in stap 6. Hier kun je je kind leren dat er situaties zijn die je niet kunt veranderen en waar jijzelf geen invloed op hebt. En dat we wél invloed hebben op hoe we zelf reageren op een situatie. Minder boos reageren kun je dus echt leren, dat is ook voor je kind veel fijner. Want je kind wil ook niet voortdurend boos zijn. Want als je voortdurend boos reageert, heb je vaker ruzie, maak je geen vrienden en krijg je sneller straf.
Leer je kind om boze gedachten te veranderen
Hoe leer je je kind dan om minder boos te reageren? Door met je kind te bespreken welke gedachten hij of zij heeft in een boze situatie. En te vertellen dat deze gedachten zorgen voor dat hele boze gevoel. En dat je je gedachten kunt veranderen waardoor ook je gevoel veranderd en je dus minder boos wordt in situaties.
Wil je je kind graag verder helpen om met zijn of haar boosheid om te gaan?
In de mindfulkidztraining leren kinderen hun lijf te voelen waardoor ze eerder signalen van moeheid, overprikkeling of grenzen waarnemen. Ze leren hun aandacht op de adem te richten en gemakkelijker om te gaan met heftige emoties en piekergedachten. Je bent samen met je kind welkom om gratis en vrijblijvend een proefles te volgen. Lees hier meer over de kennismakingsles Mindfulkidz in Zwolle.
