Met meer gemak mindful in de klas
5 tips om eenvoudig elke dag mindful momentjes in je klas te creëren
Voor veel leerkrachten is het vaak een uitdaging om de mindfulnessoefeningen regelmatig in te zetten. Ze hebben een training of coachtraject bij me gevolgd en een map vol met oefeningen gekregen en gaan met goede moed aan de slag.
Mooie mindful voornemens
Ze willen vaak wel maar krijgen het niet altijd met gemak voor elkaar in de waan van de dag. Het dagprogramma draaien en de weekdoelen halen staan voorop. Ook onverwachte gebeurtenissen of andere dingen die door de dag planning heen fietsen doorkruisen al snel alle mooie mindful voornemens. En dan is de cirkel rond: je laat je weer door de waan van de dag leiden en loopt achter de feiten aan.
Dus voor alle enthousiastelingen die inmiddels zijn ingekakt qua mindfulnessoefeningen, voor de nieuwsgierigen die wel willen maar tja hoe dan, hierbij vijf tips die je helpen om eenvoudig elke dag een oefening te doen in je klas.
1. Begin met jouw waarom
Weet jij waarom jij mindfulness in jouw klas wil inzetten? Weten waarom jij iets doet motiveert je van binnenuit om het te doen. Dan is het iets wat jij wil in plaats van iets dat nog moet.
Heb jij voor jezelf helder waarom jij mindfulness oefeningen in jouw klas inzet? Als school heb je natuurlijk een overkoepelende bedoeling. En wat is daarbinnen jouw persoonlijke link? Waar haak jij het meeste op aan, waar word jij warm van?
Voor de rust in je drukke klas bijvoorbeeld, of omdat je het de kinderen zo gunt, omdat je kinderen wil helpen met de stress van de schooldag om te gaan, als aanvulling op jullie programma voor het ontwikkelen van sociaal emotionele vaardigheden, ter aanvulling op het anti pest programma. Enzovoorts.
En ook voor jezelf, waarom voor jezelf? Om te voorkomen dat je voortdurend ongeduldig rondloopt kan een goede reden zijn. Voor een fijnere band met de kinderen. Zodat je minder uitgeput thuiskomt. Om je gevoel van spanning in je lijf te verminderen. Om je hoofd tot rust te brengen. Noem maar op.
Neem een waarom voor jezelf en ook een voor de kinderen en focus je daar een poosje op. Dan hoef je minder na te denken wat voor oefeningen je nu weer doet, je kiest gewoon de oefeningen die het beste bij jouw waaroms aansluiten. En je kunt de ontwikkeling van jezelf en van de kinderen beter volgen.
2. Doe het op jouw manier!
Dat brengt me ook direct bij de volgende tip. Doe het op jouw manier! Naast dat je oefeningen kunt kiezen die bij jouw waarom passen kun je ook voor oefeningen kiezen die echt bij jou passen.
- Ben je meer van de beweging of van het spelelement? Of vind je het fijn als de kinderen op de grond kunnen liggen? Passen oefeningen met de adem of juist met je lijf bij jou? Of gebruik je graag muziek of geluiden?
Pak een of twee oefeningen die dicht bij jouzelf liggen en plan die voor een paar weken in. - Kijk ook welk moment van de dag voor jou het gemakkelijkst is. Start jij de dag het liefste met een oefening? Of pak je liever een wisselmoment tussen de lessen door zodat de kinderen even wat extra schakeltijd krijgen en hun brein weer open kan staan voor de volgende instructie?
Zet je de oefening liever in aan het einde van de gymles of de pauze om de groep weer in de rust en aandachtfocus te krijgen? Of juist om de dag mee af te sluiten?
Als je een moment kiest wat bij jou en bij jouw groep past dan zit het sneller in je dagritme. En houd je het ook met meer gemak vol. - Hoe vaak in de week past bij jou? Elke dag, twee keer per dag, drie keer in de week, een keer in de week. Vooral als je wil starten of als je een dipje hebt gehad en mindfulness in de klas weer nieuw leven wil inblazen. Kies dan een frequentie die voor jou als ‘te doen’ voelt. Voel je zelf gaandeweg meer rust, zie je hoe fijn de kids erop reageren dan word je vanzelf gemotiveerd om de oefeningen vaker in te zetten
3. Elke weekdag dezelfde oefening
Je kunt er ook voor kiezen om elke weekdag dezelfde oefening te doen of een oefening van eenzelfde categorie te doen. Bijvoorbeeld:
Maandag => Oefening met de adem
Dinsdag => Oefening met het lijf
Woensdag => Oefening over gevoelens
Donderdag => Met aandacht eten
Vrijdag => Oefening met geluiden en gedachten
De klas weet dan welke dag het is en op welk thema jullie je focussen in de oefening van die dag. Dat zorgt voor voorspelbaarheid en verdieping. Gaandeweg leer je ook spelen met een thema of met een specifieke oefening.
Het werkt juist heel goed om bijvoorbeeld elke maandag dezelfde ademoefening te doen. Voor leerkrachten is dat een lastige heb ik gemerkt want anders wordt het snel saai. Vanuit mindfulness oogpunt is dat juist een hele mooie oefening om zelf en samen met de klas het Zijn te oefenen. Een moment van niet streven, van geen doelen die behaald hoeven te worden, van zijn in het moment en puur opmerken en openstaan voor wat er in jou gebeurt.
4. Gebruik een weekthema
Zoals je een dagthema gebruikt zo kun je ook een weekthema gebruiken. Een week lang doe je bijvoorbeeld verschillende oefeningen met de adem. En de week erop met het lijf.
Ook dit geeft voorspelbaarheid en verdieping gedurende de week. Ook scheelt het je in voorbereidingstijd. Je herhaalt eens een oefening, breidt hem ter plekke uit, verlengt of verkort hem wat, brengt er een actueel element in. De ene keer besteed je mer aandacht aan het inchecken en opstarten van de oefening. De andere keer juist aan het ademen zelf. De volgende dag reserveer je meer tijd voor de nabespreking.
Zo kun je elke dag een mindful moment nemen op basis van hetzelfde thema. Stel je neemt zes thema’s dan kun je na die zes weken gewoon weer bij het eerste thema beginnen.
5. Mindful momentjes verweven door de dag
Als je gebruik maakt van een bel of een ander herkenbaar geluid kun je heel gemakkelijk door de dag heen micromomentjes nemen met de klas. Elke keer als jij of een kind de bel luidt stopt iedereen met wat hij aan het doen is en richt de aandacht 1 minuut op de adem. Je belt na een minuut opnieuw en iedereen gaat weer door met waar hij mee bezig was. Eventueel koppel je er een keer per dag een na gesprekje aan vast.
Je luidt de bel bijvoorbeeld op de volgende momenten:
- Na binnenkomst in de klas;
- Tijdens de eerste ronde zelfstandig werken;
- Voorafgaand aan de pauze;
- Tijdens een creatief of speelmoment;
- Aan het begin van een nieuwe instructie;
- Na afloop van een pauze;
- Als jijzelf voelt dat je even een momentje nodig hebt;
- Elke dag mag een kind een keer dag de bel luiden op een moment dat hij het nodig vindt.
Het leren stoppen waar je mee bezig bent en direct je aandacht op je adem richten is een hele krachtige oefening om je aandachtspier te trainen. De frequentie is afhankelijk van jou en van de klas en van wat bij jullie werkt.
Ik ben heel benieuwd welke tips voor jou werken in jouw klas. Laat het me weten, ik hoor het graag.
Heb je nog andere vragen?
Wil je eens met me sparren over hoe jij mindfulnessoefeningen in je klas kunt inzetten of hoe je bepaalde oefeningen het beste begeleid? Neem gerust contact met me op dan plannen we een afspraak in. Ik denk graag met je mee.
Veel plezier!