Mindfulness is een vorm van training van je aandacht: je leert om je aandacht te richten op wat er hier en nu gebeurt. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Hoe vaak leven we niet “op de automatische piloot”? Als je mindfulness toepast, herken je in welke situatie je bent en hoe het met je gaat. Daardoor kun je veel bewuster kiezen hoe je wilt reageren. De trainingsmethode combineert eeuwenoude wijsheid uit het Oosten met de meest actuele psychologische inzichten uit het Westen.
De automatische piloot
Mindful zijn, aandachtig zijn, is eigenlijk het tegendeel van op de automatische piloot leven. Door in het hier en nu te zijn met je aandacht ontwikkel je bewustzijn. Het is het verschil tussen in de winkel lopen en zonder na te denken een product in je mandje laten vallen omdat het er lekker of mooi uitziet en een product pakken en lezen welke ingrediënten erin zitten zodat je kunt besluiten of je het wel of niet wilt kopen.
Wanneer je in het moment leeft, kun je deze dagelijkse hectiek niet stoppen, maar er wel bewust mee omgaan. Je laat je er dan niet meer zo door bepalen. Het gevolg is: meer rust en meer regie. Een mooie uitspraak van Edel Maex, een bekende mindfulnesstrainer, is: “Je kunt de golven niet stoppen, maar je kunt wel leren surfen.”
Denkpatronen
Dingen lopen vaak verkeerd doordat we er onbewust mee omgaan, niet doordat we het bewust verkeerd doen. De automatische piloot is zo krachtig dat het voornemen het hier vaak van verliest. In ‘de automatische piloot’ is de kans ook groter dat we ongemerkt oude denkpatronen in gang zetten: gebeurtenissen, gedachten, lichamelijke gewaarwordingen en gevoelens (waar we ons weinig bewust van zijn) die vaak niet helpen en tot een verslechtering van de stemming kunnen leiden. Mindfulness begint bij het herkennen van de neiging om op de automatische piloot te gaan.
Aandacht voor jezelf
Gevoelens, gedachten en gewaarwordingen komen en gaan de hele dag door je heen, in een eindeloze stroom. Onaangename gevoelens en gedachten, pijn en ongemak zijn over het algemeen niet echt welkom. Deze stoppen we vaak liever weg. Maar ook al negeren we ze, ze verdwijnen natuurlijk niet echt. Op de langere termijn liggen dan spanningen op de loer en kan er stress ontstaan. En als dat eenmaal zover is gekomen, hebben we er vaak weinig grip meer op. Mindfulness pakt dit probleem aan bij de wortel.
Van oordeel naar zachtheid
Mindfulness is een voortdurende oefening om alles wat je met je oordelende geest aanraakt als het ware in een soort milde zachtheid te gaan nemen zoals het is. Je nodigt jezelf uit om er gewoon te zijn. Je leert dat wat zich voordoet te accepteren zoals het is. Je kijkt ernaar op een vriendelijke en milde manier. Ben je bijvoorbeeld jaloers van aard? Vind je dat een heel vervelende eigenschap van jezelf? Dan mag jouw jaloezie er dus niet zijn; je wilt niet kijken naar jouw jaloersige gedachten en gedrag. In de mindfulnesstraining leer je om juist naar je jaloezie toe te gaan met je aandacht. Je kijkt er zonder oordeel naar, je leert om toe te laten dat je jaloers bent.
Het is goed zoals het is
Het is goed zoals het is, is een belangrijke ‘mantra’ binnen de mindfulness. Dit helpt je om in dit moment aanwezig te zijn en te accepteren wat er met je gebeurt.
Wat betekent dat dan: in het hier en nu zijn, aanwezig te zijn?
Als je helemaal met je aandacht in het hier en nu bent …
… dan ervaar je in je lichaam of er spanning of ontspanning is;
… dan hoor je de vogels fluiten als je buiten loopt;
… dan merk je dat je geraakt wordt als iemand een vervelende opmerking tegen je maakt;
… dan merk je dat je dorst hebt gedurende je werkdag;
… dan merk je op dat je aan het denken bent als je piekert over een gebeurtenis van vorige week;
… dan richt je je aandacht op je ademhaling als je merkt dat je met een hoge ademhaling en gestresst rondloopt op je werk.
Meer vrijheid, meer keuze
Door onze aandacht te richten en ons meer bewust te worden van onze directe ervaringen (lichamelijke gewaarwordingen, gevoelens en gedachten) van moment tot moment, leren we om uit de automatische piloot te stappen en terug te keren naar het hier en nu. Hiermee geven we onszelf meer vrijheid en keuze. We hebben de bewuste keuze hoe we op een situatie reageren in plaats van vanuit automatisch gedrag.
Mindfulness principes:
De volgende acht principes leggen de basis voor de mindfulness beoefening:
– oordeelloos,
– zijn / niet streven,
– acceptatie,
– vertrouwen,
– eindeloos opnieuw beginnen,
– loslaten,
– geduld
– inzet.
